Zrównoważony rozwój i żywność w kontekście polityki działania

Wiele obszarów polityki wpływa na publiczne żywienie zbiorowe. Najważniejsze z nich, w kontekście zrównoważonego rozwoju, to te związane z żywnością, zamówieniami publicznymi, zmianami klimatycznymi i wykorzystaniem zasobów. Ich wspólnym celem jest promowanie ekologicznego rolnictwa, wspieranie zmian dietetycznych na rzecz zdrowszego odżywiania oraz zachęcanie do efektywnego (w ramach obiegu zamkniętego) wykorzystywania zasobów. Zamówienia publiczne i zmiany w usługach gastronomicznych mogą być wykorzystywane jako narzędzie do osiągnięcia tych celów.

W skali globalnej Cele Zrównoważonego Rozwoju (SDGs) Agendy 2030 Narodów Zjednoczonych 2030 na rzecz Zrównoważonego Rozwoju wyznaczają kierunek dla wszystkich dziedzin polityki w kierunku zrównoważonego rozwoju. Dla każdego z 17 Celów Zrównoważonego Rozwoju zdefiniowano wskaźniki służące do monitorowania postępów. Najważniejsze dla bardziej zrównoważonych posiłków publicznych, chociaż nie tylko, są cele #2 Eliminacja głodu, osiągnięcie bezpieczeństwa żywnościowego i lepszego odżywiania oraz promowanie zrównoważonego rolnictwa oraz #12 Zrównoważona Konsumpcja i Produkcja. Jednym z celów ostatniego punktu jest promowanie zrównoważonych zamówień publicznych (#12.7). Narzędzia do realizacji tych celów można znaleźć w naszych zestawach: zamówienia publiczne, żywność ekologiczna, strategie na rzecz zmian.

Ten strategiczny dokument UE wyznacza ramy dla sprawiedliwego przejścia do ekologicznej i neutralnej klimatycznie Europy. Zielony Ład dotyczy obszarów polityki związanych z klimatem, efektywnym gospodarowaniem zasobami, ekosystemami i różnorodnością biologiczną, rozwojem regionalnym i rozwojem obszarów wiejskich, mobilnością oraz stosunkami handlowymi z państwami trzecimi. Strategia UE na rzecz różnorodności biologicznej, plan działania na rzecz gospodarki o obiegu zamkniętym, strategia „od pola do stołu” oraz zakaz stosowania jednorazowych opakowań plastikowych mają swoje korzenie w Zielonym Ładzie.

Można zapoznać się z naszymi zestawami narzędzi strategie na rzecz zmian, efektywne gospodarowanie zasobami, komunikacja i budowanie potencjału.

Strategia ta kompleksowo odnosi się do wyzwań związanych ze zrównoważonymi systemami żywnościowymi i uwzględnia powiązania pomiędzy zdrowymi ludźmi, zdrowymi społeczeństwami i zdrową planetą. Strategia Od Pola do Stołu dotyczy relacji pomiędzy żywnością w miastach i na wsiach, bezpiecznej żywności dla wszystkich, zdrowego odżywiania, integracyjnych łańcuchów dostaw oraz dążenia do rolnictwa ekologicznego i łańcuchów żywności przyjaznych dla klimatu. Proponuje ona nawet minimalne obowiązkowe kryteria w zakresie zamówień na zrównoważoną żywność dla instytucji publicznych. Strony żywność ekologiczna, zdrowe i roślinne diety, współpraca z rolnikami zawierają narzędzia, które pomogą sprawić, że posiłki w instytucjach publicznych będą mogły być bardziej zrównoważone i neutralne dla klimatu.

Plan ten przenosi poprzedni plan dotyczący rolnictwa ekologicznego i konsumpcji żywności do roku 2030. Celem nowego planu działania, opublikowanego w 2021 r., jest przeznaczenie do 2030 r. 25 % gruntów rolnych w UE na produkcję ekologiczną. W tym celu Plan zachęca do działań mających na celu promowanie popytu konsumentów na produkty ekologiczne oraz do włączania produktów ekologicznych do publicznych i prywatnych usług gastronomicznych. Korzyści płynące z szerszej produkcji i konsumpcji produktów ekologicznych to bardziej przyjazne dla środowiska rolnictwo, wyższy poziom dobrostanu zwierząt, większa bioróżnorodność i pozytywny wpływ na zdrowie ludzi. W ramach programów żywność ekologiczna, zamówienia publiczne, współpraca z rolnikami dostępne są narzędzia ułatwiające nabywanie i wykorzystywanie produktów ekologicznych w posiłkach publicznych.

Ten dokument strategiczny zachęca do bardziej efektywnego wykorzystania dostępnych zasobów w celu osiągnięcia neutralności klimatycznej i zmniejszenia śladu klimatycznego współczesnych modeli produkcji i konsumpcji. Plan ma na celu wspieranie współpracy i przedsiębiorczości, prowadząc do nowych modeli biznesowych i nowych rozwiązań partnerstwa. Plan działania na rzecz gospodarki o obiegu zamkniętym stanowi zorientowany na przyszłość program na rzecz osiągnięcia czystszej i bardziej konkurencyjnej Europy. Ponadto poruszono w nim kwestię potrzeby ograniczenia marnotrawstwa żywności i nadmiernych opakowań, a także dążenia do używania materiałów pochodzenia biologicznego. W efektywne gospodarowanie zasobami i marnowanie żywności znajdziemy narzędzia, które ułatwią pracę związaną z publicznymi posiłkami i założeniami Planu Działań na rzecz Gospodarki o Obiegu Zamkniętym.

Zamówienia publiczne jako całość stanowią 14% PKB UE (Plan Działania UE na Rzecz Gospodarki o Obiegu Zamkniętym 2020) i mogą służyć jako silny czynnik stymulujący popyt na produkty zrównoważone. Kryteria i cele dotyczące GPP opracowano, aby pomóc publicznym podmiotom zamawiającym wykorzystać ten potencjał. Kryteria GPP o szczególnym znaczeniu dla posiłków publicznych to te związane z zamówieniami na żywność i usługi cateringowe. Portal zamówienia publiczne oferuje narzędzia ułatwiające stosowanie kryteriów GPP. Narzędzia te są istotne dla zamawiających, dostawców oraz dostawców usług cateringowych.